Właściwość terytorialna

Czym jest właściwość terytorialna?

Wykonywanie zadań przez komorników sądowych jest ograniczane m.in. zasadą właściwości miejscowej (terytorialnej). Pod pojęciem właściwości rozumie się zasięg terytorialny, na którym komornik ma możliwość prowadzenia działań leżących w zakresie kompetencji określonych odpowiednimi przepisami prawnymi.

Zgodnie z art. 8 wyżej wymienionej ustawy komornik podejmuje działania na obszarze swojego rewiru. Definicja rewiru także została określona w tym samym artykule – jest to taki „obszar właściwości sądu rejonowego”, przy którym prowadzi swoją działalność dany komornik. Zapis ten nie oznacza, że do danego rewiru może być przypisany tylko jeden komornik – możliwa jest sytuacja, w której na terenie jednego rewiru działa dwóch, a nawet więcej komorników.

Zasada właściwości terytorialnej nakłada na komornika swego rodzaju zobowiązanie – w przypadku złożenia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego komornik właściwy miejscowo nie może odmówić jego przyjęcia. Jeśli wniosek jest złożony prawidłowo – od niniejszej zasady nie ma wyjątków.

Zgodnie z art. 10 Ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, osoba dochodząca wierzytelności dysponuje prawem do wyboru komornika z obszaru tego sądu rejonowego, na terenie którego znajduje się siedziba kancelarii. Prawo do wyboru dotyczy dochodzenia roszczeń o charakterze pieniężnym oraz niepieniężnym; wierzyciel, dokonując takiego wyboru, powinien wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania złożyć także – w formie pisemnej – oświadczenie o wyborze danego komornika. Od tej ostatniej grupy roszczeń istnieje jednak szereg wyjątków obejmujących między innymi następujące sprawy:

– egzekucję/wydanie wprowadzanie w posiadanie nieruchomości,

– opróżnienie pomieszczeń z osób i rzeczy,

Jeśli chodzi o kwestie egzekucji z nieruchomości, ruchomości oraz statków morskich, za ich przeprowadzanie odpowiedzialny jest komornik przy tym sądzie rejonowym, na terenie którego znajduje się przedmiot egzekucji. Nieco inaczej przedstawia się sytuacja odnośnie egzekucji z rachunków bankowych dłużnika, wynagrodzenia oraz innych praw majątkowych. W tym przypadku prawidłowe wykonanie egzekucji leży w kompetencjach komornika, który jest przypisany do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika.

Ustawodawca przewidział również sytuację, w której nastąpiło zniesienie istniejącego sądu rejonowego. W przypadku wystąpienia takiej sytuacji, komornicy, którzy byli dotychczas właściwi miejscowo dla zniesionego sądu, stają się automatycznie komornikami przy tym sądzie, który objął obszar właściwości zniesionego sądu rejonowego.

W celu zapewnienia przejrzystości informacji dotyczących właściwości miejscowej komorników, na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości prowadzony jest szczegółowy wykaz (dane w nim zawarte są na bieżąco aktualizowane). W rejestrze tym znajdują się informacje odnośnie rewirów znajdujących się w obszarze właściwości sądów oraz dane identyfikacyjne i adresowe kancelarii komorniczych właściwych miejscowo.